Wondermiddel

Rafael Nadal verloor de finale van de Australian Open tegen Stanislas Wawrinka door ernstige rugklachten. Op het moment suprême kon hij niet voluit gaan. Er moest wat gebeuren. De persoonlijke arts van Nadal peinsde en bedacht dat er in de rug van Nadal stamcellen zouden worden geïnjecteerd; cellen uit het beenmerg die zich nog in allerlei soorten cellen kunnen ontwikkelen. Net zoals een jaar eerder ook al werd gedaan in zijn kniepees.

Enkele jaren voor deze tennisfinale vlogen Engelse Premier League-voetballers gretig naar Servië voor een bezoekje aan dr. Marijana Kovacevic, een apotheker, om hun geblesseerde enkels en hamstrings te laten behandelen. Waarmee? Met een extract van de placenta van paarden. Dit extract werd urenlang geduldig ingemasseerd door potige therapeuten. Een aantal van deze sporters kwamen stralend en genezen terug naar Engeland. Van degenen van wie we niets meer hoorden, is het slagingspercentage minder bekend.

In de topsport is elke dag dat er niet gespeeld of getraind kan worden, er één te veel. Afwezigheid kost soms erg veel geld. Vooral in het voetbal kan een week niet kunnen spelen een schadepost opleveren van enkele honderdduizenden euro’s. Daarom is het ook niet gek dat nieuwe snufjes en foefjes worden geprobeerd om alleen al enkele dagen winst te kunnen behalen. Sporters willen maar wat graag geloven dat zo’n foefje werkt.

De vraag hierbij is: leidt een voorgestelde ’fancy’ behandeling van een blessure niet tot onvoorziene bijwerkingen? Gaat een stamcel zich gedragen als een kraakbeencel waarop de behandelaar hoopt, of ontpopt die zich tot een ander, schadelijk weefsel? Een tweede vraag: leidt de tijd die aan deze behandelingen besteed wordt niet tot een achterstand, omdat de normale behandeling dan vaak stil ligt?

Als topsportarts zijn zulke afwegingen erg belangrijk, met als doel je sporter voor de korte en lange termijn zo fit mogelijk te houden. Het gaat om de balans tussen wat een nieuwe behandeling waarschijnlijk oplevert en hoeveel ellende hiervan te verwachten is. Helaas is deze balans soms lastig op te maken. Alles van een behandelmethode doorgronden is een van de manieren om in te kunnen schatten of iets gaat werken. Momenteel doen we zelf een aantal studies die kijken naar de veiligheid en het effect van stamcellen om te zien of deze manier van behandelen toepasbaar is. Of we op grote schaal placenta’s gaan inkopen voor een stukje Servische service, waag ik te betwijfelen.