"I found a disease that no one has"
Dat zegt hoofdrolspeler Bennet Omalu in de Hollywood blockbuster 'Concussion' in 2015. Na de film, die gaat over een overleden American footballheld met hersenschade, kenden miljoenen Amerikanen en mensen uit de hele wereld het Scrabblewoordenbegrip Chronic Traumatic Encephalopathy. Ofwel schade aan de hersenen door klap na klap te hebben moeten incasseren. Het grote publiek reageerde geschokt op de film, omdat de sport waarvan ze hielden minder gezond bleek dan gedacht. De National Football League zelf reageerde lauwtjes door te zeggen dat een film hun beleid niet kon veranderen. Maar kan de NFL zich nog achter hun football blijven verstoppen na de studie, die afgelopen week verscheen in een van 's werelds meest vooraanstaande medische tijdschriften?
In 2005 publiceerde forensisch patholoog Bennet Omalu, gespeeld door Will Smith in Concussion, een artikel in Neurosurgery waarin hij voor het eerst een geval van Chronic Traumatic Encephalopathy beschreef bij een bekende vroeg overleden ex-football speler: Iron Mike Webster. Een storm van kritiek vanuit de NFL organisatie stak op en men wilde zelfs de publicatie van het artikel tegenhouden, wat uiteindelijk ondanks talloze dure advocaten niet lukte. Doodzwijgen bleek voor hen strategie nummer twee. Sinds deze publicatie verschenen er diverse rapporten over Chronic Traumatic Encephalopathy bij footballspelers, maar niet met de impact van de studie vorige week in de Journal of the American Medical Association. In deze studie werd beschreven, dat bij 110 van de 111 na hun dood onderzochte ex-NFL spelers, die hun lichaam doneerden voor onderzoek, sprake was van de hersenafwijking. In de meeste gevallen was deze zelfs in ernstige mate aanwezig.
De National Football League kan zich nu niet verstoppen achter 'een artikeltje' zoals ze zich achter 'een filmpje' verscholen. Alle grote (Amerikaanse) nieuwszenders doken als een ware footballspeler op het onderzoek. Ook de politiek reageerde meteen. Uren na het verschijnen van de studie, maakten de Amerikaanse Democraten zich hard voor vergaande maatregelen bij football om spelers hersenschade te besparen.
Of de vergaande maatregelen er echt gaan komen is te hopen. De eerste publicatie over dit soort hersenschade stamt al uit 1928, toen bij zwalkende boksers het Punch Drunk Syndrome werd geconstateerd, later bekend als Chronic Traumatic Encephalopathy. Dat er sindsdien weinig serieuze pogingen tot preventie werden genomen bij voor het hoofd traumatische sporten stemt helaas tot nadenken. Een nieuwe helm met wat extra schokdemping, die de NFL kortgeleden presenteerde, is een doekje voor het bloeden. Het aanpassen van de regels is het enige wat football spelers kan beschermen. Daar mag de NFL de hersens over gaan kraken.
