Topstudies vloeren stokpaardjes

Je knie beweegt al een tijdje minder lekker. Hij piept en hij kraakt ook nog eens. En dat al een paar maanden. Dit kan zo toch niet langer! Duizenden malen werd in Nederland voor dit soort klachten de afgelopen jaren een kijkoperatie uitgevoerd. Om te kijken én om de knie schoon te maken. Toch lieten enkele juweeltjes van studies de laatste jaren zien dat routinematig een kijkoperatie uitvoeren voor een dergelijk probleem niet zinnig is. Niet leuk dat piepen en kraken, maar een kijkoperatie met schoonmaken helpt niet beter dan kijken alleen.

Topstudies vloeren stokpaardjes

Alhoewel er vanuit verzekeraars nog geen enkele beperking zit op een kijkoperatie voor een (licht) versleten knie, lijkt dit slechts een kwestie van tijd. Zo wordt door middel van wetenschap een van de stokpaardjes van de orthopedie te kijk gezet.

Het eerlijk onderzoeken van veelvuldig toegepaste technieken voor een medisch probleem is vaak lastig. Het opzetten van een studie op dit terrein is een uitdaging, omdat dan met een controlegroep gewerkt moet worden die een nepbehandeling krijgt. En is dat ethisch verantwoord, wordt dan gevraagd? Andersom redeneren kan ook: is het ethisch dat een behandeling wereldwijd 500.000 keer per jaar wordt uitgevoerd, terwijl deze eigenlijk nooit fatsoenlijk werd onderzocht? En komt dat überhaupt voor?

Het komt helaas nog voor ook. En niet alleen bij orthopedie, maar ook bij cardiologie. De catheterisatie, waarbij dichtgeslipte hartvaten met een stent worden geopend, is hier een mooi voorbeeld van.

Afgelopen maand verscheen in het tijdschrift de Lancet, een wereldleider op medisch wetenschappelijk gebied, een intrigerende studie door een Engelse groep. Hierbij werd voor mensen met klachten van druk op de borst en een bewezen versmalling van een van de kransslagaders geloot of ze een catheterisatie zouden ondergaan. Bij de ene groep werd een stent geplaatst en bij de andere niet. Patiënten konden hierbij een nepinterventie totaal niet onderscheiden van het daadwerkelijk plaatsen van een stent. Gekeken werd of patiënten na de interventie beter konden inspannen en of er een verandering optrad op het hartfilmpje. Het resultaat was duidelijk: er werden geen verschillen tussen de groepen gevonden.

Deze twee voorbeelden geven niét aan dat er nóóit een kijkoperatie moet worden uitgevoerd of nóóit een catheterisatie moet worden gedaan. Wel geven de studies aan dat onderzoeken met een controlegroep, die een placebobehandeling krijgt, zeer relevant zijn en impact hebben. Heilige huisjes en stokpaardjes kunnen hierdoor sneuvelen en daar is niet iedereen altijd even blij mee.

Maar de patiënt gaat hier op termijn de vruchten van plukken. Eerlijk tegen het licht houden van ingeburgerde behandelingen ís belangrijk en zal belangrijk blijven. Zelfs de meest toegepaste therapieën moeten de stokpaardjestest kunnen doorstaan.

Over dr. Maarten Moen

Over de auteur

Dr. Maarten Moen is als sportarts werkzaam in de medische staf van NOC*NSF, de Olympische en Paralympische organisatie en bij Bergman Clinics. Hij richt zich voornamelijk op de behandeling van sport- en overbelastingsklachten bij topsporters en breedtesporters.

Gezien zijn werk bij NOC*NSF, waar hij de titel topsportarts mag voeren, samen met een selecte groep artsen in Nederland, kan hij als een van de eersten nieuwe ontwikkelingen uit de topsport toepassen bij deze sport- en overbelastingsklachten. Op deze manier kan ook u met uw klacht hier optimaal van profiteren.

Lees meer

Veelgestelde vragen

Meer veelgestelde vragen

Ik ben geen (top)sporter, kan ik bij de sportarts terecht?

Ja, u kunt bij de sportarts terecht, ook als u geen (top)sporter bent. De expertise van de sportarts richt zich op sportgeneeskunde en blessures, maar hij behandelt ook andere bewegingsgerelateerde klachten bij mensen van alle niveaus.

  • …prolotherapie sinds de jaren ’50 wordt toegepast voor verschillende peesklachten?

    Prolotherapie is een behandeling met een injectie, waarbij door middel van een hoge concentratie van glucose de pees wordt bewogen tot versterken.

  • …meniscusschade bij knieslijtage vaak leidt tot meer pijn, maar een MRI zelden het beleid verandert?

    Meniscusschade door knieslijtage leidt tot meer pijn en verslechtering, maar het in beeld brengen van de meniscus met een MRI verandert het beleid zelden.

  • …stamceltherapie voor peesklachten een steeds belangrijkere rol krijgt?

    In verschillende landen krijgt stamceltherapie (cellen uit vetweefsel of het beenmerg) voor peesklachten een steeds belangrijkere rol.

  • …een eigen bloedinjectie leidt tot de meeste afname van pijn bij knieartrose?

    Hoogstwaarschijnlijk zorgt afname van ontsteking, door de eigen bloedinjecties binnen het kniegewricht, voor verbetering van de klachten.

Ons collectief is werkzaam bij Bergman ClinicsOns collectief is werkzaam bij NOC*NSF

Over het collectief

Wij zijn een collectief van sport- en bewegingsartsen met expertise in het behandelen van sport- en overbelastingsklachten. Onze focus ligt op niet-operatieve behandelingen en het adviseren over belasting en herstel, zowel bij sporters als bij mensen met klachten bij bewegen.

Door onze ervaring in de topsport en samenwerking met andere specialisten werken we volgens de nieuwste inzichten. Ons doel is om klachten goed in kaart te brengen en een passende behandeling of advies te bieden.

Meer over het collectief