Peesklachten van de schouder

Wat is er aan de hand bij peesklachten van de schouder?

Bij peesklachten van de schouder is er sprake van overprikkeling of kwaliteitsverlies van de pezen, die de schouder laten bewegen. Deze pezen zitten op verschillende plekken aan de schouderkop vast en kunnen de bovenarm, door aanspannen van de spieren, laten bewegen.

De groep van pezen en spieren, die de schouder aansturen, heet de rotatorcuff en zorgt er ook voor dat de schouderkop netjes in de kom blijft bij allerlei soorten bewegingen. Kortom, de pezen van de schouder hebben meerdere belangrijke functies.

Bij peesklachten van de schouder is er sprake van overprikkeling of kwaliteitsverlies van de pezen.

Wanneer deze pezen klachten afgeven, betekent dit dat ze overwerkt zijn, doordat ze teveel krachten moeten opvangen en teveel moeten compenseren voor wat het peesweefsel aankan. In het begin van de klachten is er puur sprake van overprikkeling.

Doorgaan met sporten of bewegen bij klachten van de pezen van de schouder en het ouder worden van peesweefsel met de leeftijd, kan leiden tot verminderde kwaliteit van het peesweefsel. Als dit laatste het geval is, dan is herstellen hiervan lastiger.

Hoe ontstaan peesklachten van de schouder?

Overbelasting

Klachten van de pezen van de schouder worden veel gezien bij mensen die bovenhands werken (zoals schilders of stukadoors) of sporten (zoals tennissers, badmintonners of volleyballers). Wat er bij bovenhands bewegen gebeurt is dat de schouderpezen makkelijk knel kunnen komen te zitten tussen de schouderkop en het schouderdak (een deel van het schouderblad). Er kan dan overprikkeling of langzaamaan beschadiging optreden van de pezen van de schouder.

Veranderingen in / rondom de schouder

De kans op schouderklachten door peesproblematiek is groter als de spieren van het schouderblad het schouderblad minder goed aansturen, zodat de ruimte om in te bewegen voor de pezen van de schouder kleiner wordt.

Strakker worden van het schouderkapsel

Een andere bekende reden voor peesklachten van de schouder is het strakker worden van het schouderkapsel (een jasje van bindweefsel om het schoudergewricht heen). Is het kapsel daadwerkelijk strakker geworden, dan verandert hierdoor de positie van de schouderkop in de kom een beetje. Ook weer met het gevolg dat de schouderpezen makkelijker in de knel kunnen komen.

Verminderde kracht van de schouderspieren

Als laatste wordt verminderde kracht van de schouderspieren genoemd als veelvoorkomende reden om klachten van de schouderpezen te ontwikkelen. Al deze risicofactoren zijn aanknopingspunten om mee te nemen in de behandeling (Cools et al. Braz J Phys Ther 2015).

Welke klachten geven peesklachten van de schouder?

Geregeld worden klachten van de schouderpezen gevoeld aan de voorzijde van de schouder of in de bovenarm aan de zijkant. Zeker dat laatste moet worden beschouwd als uitstralende pijn, want de pezen van de schouder reiken niet helemaal tot hier.

Mensen vertellen vaak dat klachten optreden bij het heffen van de arm boven de 90 graden naar voren of naar de zijkant. Soms vinden mensen het liggen op de aangedane schouder niet prettig en kan zelfs het slapen minder makkelijk gaan door de pijnklachten. Kracht leveren met een schouder met klachten is vaak gevoelig en wordt geprobeerd meer met de andere arm te doen.

Hoe herkent de specialist peesklachten van de schouder?

Lichamelijk onderzoek

Een specialist die vaak klachten van de schouderpezen ziet, zal beschreven klachten als zodanig vaak snel herkennen. De vraag is altijd of de diagnose zeker te stellen is en waarom de klachten zijn begonnen. Om deze redenen wordt vaak, bij langer bestaande klachten, aanvullend onderzoek gedaan om de ernst van de klachten in te schatten en om factoren te onderzoeken, die herstel eventueel in de weg kunnen staan.

Aanvullend onderzoek

Röntgenfoto

Een röntgenfoto van de schouder wordt gemaakt om slijtage van de schouder als onderdeel schouderklachten aan te tonen dan wel uit te sluiten. Soms wordt bij peesklachten van de schouder kalk gevormd rondom de pezen. Verkalking is met een röntgenfoto normaal gesproken goed aan te tonen.

Echografie

Een echo is een dynamisch onderzoek en dat is bij schouderklachten juist heel nuttig. Je kunt er goed mee zien of bij het heffen van de arm de schouderpezen daadwerkelijk bekneld worden en wat de kwaliteit van de pezen is. Het schoudergewricht zelf is met een echo minder goed te beoordelen.

MRI

Dit kan een MRI juist weer wel. Zowel de pezen als het schoudergewricht zijn mooi in beeld te brengen. Het nadeel van een MRI is dan weer dat het een statisch onderzoek is, waarbij de schouder niet wordt bewogen. De specialist zal met u bedenken of aanvullend onderzoek nodig is, en zo ja, welk onderzoek dan voor u het meest geschikt is.

Welke behandelmogelijkheden zijn er voor peesklachten van de schouder?

Hier worden de verschillende niet-operatieve behandelmogelijkheden besproken voor klachten van de schouderpezen. Mocht het onverhoopt niet lukken om de klachten te verbeteren, dan wordt er overlegd met een van de orthopeden die dan zal inschatten of een operatie zin kan hebben. Hier wordt nooit mee begonnen, omdat de niet-operatieve behandelmogelijkheden meestal voldoende helpen en een operatie ook niet voor iedereen de uitkomst blijkt.

Oefentherapie bij peesklachten van de schouder

Het doel van oefentherapie bij klachten van de schouderpezen is tweeledig. Ten eerste worden de spieren die verbonden zijn met de pezen sterker gemaakt, zodat krachten minder door de pezen moeten worden opgevangen. Daarnaast kan oefentherapie zorgen voor het sterker worden van het peesweefsel zelf, door de kwaliteit van het weefsel te verbeteren. Beiden leiden er uiteindelijk toe dat klachten van de schouderpezen afnemen of zelfs verdwijnen (Desmeules et al. J Occup Health 2016, Ellenbecker / Cools Br J Sports Med 2010).

Krachttraining

Er zijn vele vormen van oefentherapie te bedenken. Globaal komt het er op neer dat er voorwaarden moeten worden geschapen om de pezen optimaal te ontlasten en dynamisch te laten functioneren en dat er krachttraining moet worden gedaan van de spieren. Hierbij moet aandacht worden besteed aan de spieren die het schouderblad aansturen (zie: Hoe ontstaan klachten van de pezen van de schouder), maar ook van de spieren, die de schouder stabiel houden bij belasten (de rotatorcuffspieren).

Mobiliseren van de schouder

Naast de krachttraining is het ook belangrijk de schouder zo optimaal mogelijk te laten bewegen. Niet alleen wordt hier het schoudergewricht zelf bedoeld, dat soms geremd wordt door een stug kapsel aan de achterzijde van de schouder, maar ook het schouderblad.

Een op de schouder gerichte fysiotherapeut kan u helpen met het mobiliseren van de schouder en de krachttraining. Bij sommige mensen met klachten van de schouder is het tevens nuttig manuele therapie, die gericht is op de keten van bewegen (rug / nek / schouder / elleboog) toe te voegen.

Voorbeeld van effect oefentherapie bij klachten van de schouderpezen (Dejaco et al. Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc 2017).

Voorbeelden van oefentherapie voor peesklachten van de schouder

Shockwave therapie bij peesklachten van de schouder

De pezen van de schouder kunnen als onderdeel van verminderde kwaliteit van de pezen kalk aanmaken. Wanneer dit het geval is, is shockwavetherapie een goede behandeloptie (Louwerens et al. Arthroscopy 2016). Shockwavetherapie wordt uitgevoerd door een fysiotherapeut, gespecialiseerd in deze vorm van behandeling. Bij shockwave wordt vaak 5-7x behandeld, waarbij de schouderpezen door middel van luchtdrukstootjes worden gestimuleerd om weerbaarder weefsel op te leveren.

Hoe sterker het peesweefsel weer wordt, hoe meer krachten pijnloos verduurd kunnen worden. Waar voor u de meest nabije praktijk met shockwavetherapie te vinden is, kunt u nakijken op shockwavenet.nl door uw postcode in te toetsen.

Het kan zijn dat shockwavetherapie in eerste instantie te pijnlijk is voor uw schouder. In dat geval, moet worden gewacht met het toepassen van shockwave totdat de schouder minder geprikkeld is. Dit kan o.a. door eerst andere behandelopties toe te passen.

Wanneer er geen kalk te zien is rond de schouderpezen is shockwavetherapie zeker ook te overwegen, alleen is de bewijskracht voor het effect hiervan wat minder onderbouwd dan wanneer er wel kalk aanwezig is. Er zijn gewoonweg minder studies naar verricht (Steuri et al. Br J Sports Med 2017).

Voorbeeld van effectiviteit shockwave bij klachten van de pezen van de schouder t.o.v. neptherapie in een van de eerste grote studies naar dit onderwerp (Gerdesmeyer et al. JAMA 2003)

Injecties bij peesklachten van de schouder

Plaatjes-rijk plasma (ACP)

Van een injectie met eigen bloed wordt gedacht dat de groeifactoren die in het bloed zitten de pees helpt minder geïrriteerd raken en zelfs kwalitatief wat beter worden (Lin et al. Arch Phys Med Rehabil 2018). Er wordt zelden alleen een injectie met bloed gegeven, vrijwel altijd wordt de injectie gecombineerd met oefentherapie van de schouderspieren.

Na afnemen van het bloed uit de arm wordt dit gecentrifugeerd, waarna het plasma onder het schouderdak wordt geïnjecteerd. De eerste dagen na de injectie is het te adviseren dat de schouder relatief met rust wordt gelaten. Dit betekent in ieder geval dat er nog geen oefentherapie gedaan mag worden in de eerste week na injectie. Daarna is het aan te raden juist wel de training te starten. Enkele weken na de eerste injectie, vindt nog een identieke tweede injectie met eigen bloed plaats.

Verloop peesklachten van de schouder na bloedinjectie volgens Rha et al. Clin Rehabl 2013

Corticosteroïden

Een injectie met corticosteroïden heeft als doel ontsteking die vaak gepaard gaat met klachten van de pezen van schouder te remmen. Het effect hiervan is vaak van korte duur (weken) (Lin et al. Phys Med Rehabil Ther 2018). Deze injectie wordt dan ook met name toegepast om heftige klachten te verminderen, zodat tegelijkertijd andere vormen van behandeling kunnen worden ingezet.

Soms zijn deze andere vormen van behandeling eerst te pijnlijk en kunnen deze wel worden gestart na een injectie met corticosteroïden. Kan de injectie echter worden vermeden, dan heeft dit de voorkeur.

Prolotherapie

Een injectie met prolotherapie leidt tot minder ontsteking in de schouder, wat vaak gepaard gaat met peesklachten van de schouder. Hierdoor neemt de pijn af in de schouder en zal de schouder beter belastbaar worden (Lin et al. Arch Phys Med Rehabil 2018; Ting Zhang et al. J Orthop Surg Res. 2024).

Een injectie met prolotherapie wordt onder het schouderdak, daar waar de schouderpezen lopen, gegeven. Er volgt enkele weken na de injectie nog een tweede injectie en zelden nog een derde. Een week na de injectie is het aan te raden oefentherapie voor de schouder te (her)starten.

Voorbeeld van het effect van prolotherapie vergeleken met een injectie met (niet-werkzaam) zout water (Bertrand et al. Arch Phys Med Rehabil 2016)

Hyaluronzuur

Omdat hyaluronzuur de afbraak van peesweefsel remt, ontsteking vermindert en de opbouw van peesweefsel stimuleert is het niet verwonderlijk dat een recent overzichtsartikel liet zien dat peesklachten erdoor kunnen verminderen (Agostini 2022 J Back Musc Rehab).

Voor peesklachten van de schouder geldt dat een injectie van de schouder na enkele weken kan leiden tot minder pijn en dat dit daarna verder afneemt (Rezasoltani 2021 JAAOS). Uiteraard is een injectie met hyaluronzuur onderdeel van de therapie en staat niet op zichzelf. De injectie wordt na een echo van de schouder toegepast. Eerst wordt een verdoving gegeven, waarna door hetzelfde naaldje de hyaluronzuur volgt.

Voorbeeld van het effect van hyaluronzuur injecties vergeleken met algemene fysiotherapie (Rezasoltani et al. JAAOS 2021)

Overige behandelingen bij peesklachten van de schouder

Laser en geluidsgolven

Deze vormen van behandeling voor peesklachten van de schouder zijn naast andere behandelingen te overwegen. De behandeling met laser en geluidsgolven is niet vaak onderzocht, maar er lijkt wel een effect te zijn, wat met name door het remmen van ontsteking wordt bewerkstelligd. Ontsteking is namelijk een kenmerk, dat past bij overprikkelde pezen en pezen minder van kwaliteit.

Tapen

Tapen van de schouder is wat beter onderzocht en lijkt ook een bijdrage te kunnen leveren aan het verminderen van klachten (Steuri et al. Br J Sports Med 2017). Tapen zorgt ervoor dat het bewegen van de schouder wat makkelijker met minder pijn is uit te voeren.